انواع اسناد ملکی و قوانین آن

یکی از مهم‌ترین مسائل حقوقی که در هنگام خرید خانه در تهران یا شهرستان‌ها با آن مواجه می‌شویم، سند ملک و صحت آن است.

انواع مختلفی از سند ملکی وجود دارند که هرکدام مسائل حقوقی ویژه‌ی خود را دارند و اگر نسبت به آن‌ها اطلاعات دقیق نداشته باشیم، ممکن است بعدها با مشکلات جدی مواجه شویم.

در این مقاله قصد داریم چند نمونه از پرکاربردترین سندها را معرفی کرده و درباره‌ی آن‌ها توضیحاتی را ارائه دهیم:

سند ملکی مشاع

واژه‌ی مشاع در اصل به معنای شریک بودن است و برای سند در زمانی استفاده می‌شود که یک ملک چند مالک داشته باشد.

سند مشاع به سند ملکی گفته می‌شود که بین چند شریک تقسیم شده است.

واژه‌ی مشاع از اشاعه می‌آید که بدان معنا است که هر قسمت از آن ملک از آنِ تمام شرکاء است.

در واقع ملک مشاع ملکی است که همه‌ی مالکان در تمام آن با هم شریک هستند.

از این جهت مسائل حقوقی فرآیند فروش یا خرید خانه مشاع کمی پیچیده‌تر از سندهای غیرمشاع است.

سند ملکی شش دانگ

به سندی که به صورت کامل به یک شخص تعلق داشته باشد، سند شش دانگ گفته می‌شود.

این نوع سند یکی از انواع معتبر در بین اسناد ملکی است.

کلمه‌ی شش دانگ به معنای شش جهت است و منظور از شش دانگ؛ شش جهت شمال، جنوب، شرق، غرب، بالا و پایین است. کلمه‌های بالا و پایین به فضاهای بالا و زیرزمین دلالت دارد که نشان از مالکیت تام صاحب سند نسبت به ملک مربوطه دارد.

سند ملکی تک برگ

سندهای قدیمی املاک معمولاً به صورت دفترچه‌ای بودند و یا از چند برگ تشکیل شده بودند.

سند تک برگ نوع جدیدتر و یا به تعبیری سند امروزی است که از سوی مراجع رسمی در نظام اسناد کشور مورد طراحی و تأیید قرار گرفته است.

مزیت این سند در درجه‌ی اول اصالت و در درجه‌ی دوم خوانا بودن و شفاف بودن آن است.

همچنین تک برگ بودن آن سبب نگه‌داری آسان‌تر آن نسبت به سندهای قدیمی‌تر شده است.

سند ملکی عرصه و اعیان

نام این سند برای متقاضیان خرید خانه در تهران و یا خرید خانه در شهرهای بزرگ آشناست.

چرا که در این شهرها بیشتر منازل مسکونی از نوع واحدهای آپارتمانی هستند که عرصه و اعیان دارند.

آپارتمان‌ها در زمینی به مساحت معین ساخته می‌شوند؛

سند عرصه، سند ملکی مربوط به زمینی است که آپارتمان در آن بنا می‌شود و سند اعیان مربوط به سند ملکی واحدهایی است که بر روی آن زمین ساخته می‌شوند.

سند ملکی تفکیکی

همان‌طور که از کلمه‌ی تفکیک هم پیدا است این سند معمولاً بر ملکی دلالت دارد که بین چند نفر تقسیم شده است.

قسمت‌های تقسیم شده هرکدام در قالب یک سند از هم تفکیک شده‌اند.

سندهای تفکیک شده مربوط به املاکی هستند که چند نفر در مالکیت آن با هم شراکت دارند و این سندها مسائل حقوقی مربوط به خود را دارند.

سند ملکی رهنی

بسیار پیش می‌آید که خریداران بخواهند در هنگام خرید خانه از وام و تسهیلات بانکی استفاده کنند.

در این حالت سند برای مدتی که قرار است وام پرداخت شود، در رهن بانک نگه داشته می‌شود و این مسئله در خود سند هم قید می‌گردد.

منظور از رهن سند در نزد بانک، گرو ماندن آن نیست؛ بلکه صرفاً در خود سند قید می‌گردد که این سند تا تاریخ معین در رهن بانک است.

آنگاه سند به خریدار تحویل داده می‌شود.

اگر وام گیرنده نتواند در موعد مقرر وام خود را پرداخت کند بانکی که سند در رهن آن است، حق دارد که ملک را تصاحب کند.